Σκοβοροντά, Γκριγκόρι Σάβιτς

Ουκρανός φιλόσοφος, ποιητής και παιδαγωγός (1722-1794). Σπούδασε στην Ακαδημία του Κίεβου «Π. Μογκίλα». Ταξίδεψε για σύντομο χρονικό διάστημα στο εξωτερικό και όταν γύρισε στην πατρίδα του, δίδαξε ποιητική στην ιερατική σχολή του Περεγιασλάβ. Από το 1759 και για δέκα περίπου χρόνια μετά, παράδινε θεωρητικά μαθήματα στο Κολέγιο του Χάρκοβο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε σαν περιπλανώμενος φτωχός φιλόσοφος. Ο Σ., δεμένος στενά με τις παραδόσεις του δημοκρατικού ουκρανικού πολιτισμού, αντλούσε απ’ αυτόν τους τύπους της λαϊκής αντικληρικής σάτιρας. Ασκούσε κριτική στη φεουδαρχική και στην πρώιμη αστική ιδεολογία. Η φιλοσοφία του έχει αφετηρία τις ιδέες των τριών «κόσμων», του μακρόκοσμου ή σύμπαντος, του μικρόκοσμου ή ανθρώπου και του τρίτου κόσμου, της «συμβολικής πραγματικότητας» που συνδέει το μεγάλο με το μικρό κόσμο και τους κατοπτρίζει ιδεατά. Οι κοινωνικές και παιδαγωγικές ιδέες του Σ. βασίζονται στη διδασκαλία για τη «συγγένεια» (κλίση) και για την εργασία που έχει ως βάση τη συγγένεια. Η συγγένεια του κάθε ανθρώπου με ορισμένο είδος δραστηριότητας σωματικής ή πνευματικής, αποκαλύπτεται από την αυτογνωσία. Όταν ο άνθρωπος ανακαλύψει με τι «συγγενεύει» γίνεται πραγματικά ευτυχισμένος.